معرفی مرکز تحقیقات سیاسی علمی کشور

معرفی مرکز تحقیقات سیاسی علمی کشور

 بر اساس لايحه قانونی شورای انقلاب (درخصوص هماهنگی، تمرکز ادغام سازمان و بودجه مؤسسات تحقيقاتی و پژوهشی کشور) مرکز ملی تحقيقات علمی در سال 1359 به تصويب اين شورا رسيد. همزمانی تصويب لايحه مذکور با شروع انقلاب فرهنگی و تعطيلی دانشگاهها و مراکز آموزش عالی از يک طرف و بازتاب مشکلات ناشی از آن در سطح وزارت فرهنگ و آموزش عالی وقت از سوی ديگر مانع از فعاليت مرکز ملی تحقيقات علمی گرديد. پس از بازگشايی دانشگاهها و تجديد فعاليت‌های آموزشی و پژوهشی، نياز مبرم به انجام تحقيقات بنيادی و کاربردی در زمينه خودکفايی علمی و صنعتی با توجه به تبعات جنگ تحميلی شديداً احساس گرديد لذا جهت تحقق بخشيدن به اهداف موردنظر بررسی و شناخت نيازهای تحقيقاتی و تعيين اولويت‌های تحقيقاتی کشور، ارائه خدمات علمی و تکنولوژيک و نيز برقراری همکاری علمی و ارتباطات بين‌المللی با مراکز تحقيقاتی و علمی داخلی و خارجی و نيز ايجاد هماهنگی در زمينه مسايل تحقيقاتی بين مراکز مختلف تحقيقاتی، آئين‌نامه اجرايی مرکز تحقيقات علمی کشور با شرح وظايف آن به وسيله وزارت فرهنگ و آموزش عالی تهيه و در شورای پژوهشهای علمی کشور در تاريخ 20/4/1363 به تصويب رسيد و ابلاغ گرديد. بر اساس اين مصوبه نام «مرکز ملی تحقيقات علمی کشور» به «مرکز تحقيقات علمی کشور» تبديل گرديد و در همان سال در يکی از تبصره‌های بودجه پيشنهادی دولت که توسط مجلس شورای اسلامی تأييد شد. مقرر شد سازمان و تشکيلات داخلی مرکز تحقيقات علمی کشور با توجه به شرح وظايف آن توسط رئيس مرکز تهيه و پس از تأييد شورای پژوهشهای علمی کشور به تصويب سازمان امور اداری و استخدامی کشور برسد که البته اين بند از آئين‌نامه تا سال 1370 به مرحله اجرا درنيامد.

  در سال 1370 اساسنامه، چارت سازمانی و شرح وظايف «مرکز تحقيقات علمی کشور» در قالب پژوهشکده به تصويب شورای گسترش وزارت فرهنگ و آموزش عالی رسيد و پس از تأييد سازمان امور اداری و استخدامی کشور در همان سال مرکز مذکور عملاً کار خود را در قالب پنج گروه علمی شناخت و سنجش تحقيقات، برنامه‌ريزی و هماهنگی تحقيقات، مطالعات و تحقيقات بين‌الملل، سياست علمی، پژوهش نشريات تحت سرپرستی معاونت پژوهشی وزارت فرهنگ و آموزش عالی وقت شروع کرد.

  در سال 1380 نيز اين مرکز به نام «مرکز تحقيقات سياست علمی کشور» تغيير نام پيدا کرد. در سال 1383 نيز با توجه به تشکيل شورای عالی علوم، تحقيقات و فناوری (عتف)، اساسنامه مرکز تحقيقات سياست علمی کشور تغيير پيدا کرد و از معاونت پژوهشی وزارت مستقل شد و مأموريتها و گروههای علمی آن در راستای نيازهای شورای عالی علوم، تحقيقات و فناوری تعريف گرديد و مقرر شد مرکز تحقيقات سياست علمی کشور به عنوان کانون تفکر در زمينه سياست‌پژوهی و سياست‌سازی علم، پژوهش و فناوری در سطح ملی و به صورت فرابخشی در کنار شورای مذکور ايفای نقش کند. هم‌اکنون اين مرکز با داشتن شش گروه علمی با عنوانهای: گروه ترويج علم، گروه آينده‌انديشی، گروه اقتصاد علم، گروه علم‌سنجی، گروه علم و جامعه و گروه سياست علم وظايف مهم شناسايی درخت علم و مطالعه در تعيين سهم مطلوب کشور از آن در آينده، تحقيق در بومی‌سازی روشهای علمی سنجش علم و فناوری و تعيين وضع موجود با استفاده از آنها، مسأله‌شناسی نظام علمی کشور با تمرکز بر حوزه پژوهش و فناوری با رويکرد به فرابخشی و تصميم‌سازی، خط‌مشی‌ سازی و تهيه راهبرد و برنامه برای رسيدن از وضع موجود به وضع مطلوب، مطالعه و ارائه روش‌های مناسب ترويج علم در راستای سياست‌ها و برنامه‌های توسعه علمی، انجام تحقيقات بنيادی، توسعه‌ای، کاربردی بر اساس اصل مأموريت‌گرايی و با تمرکز خاص در زمينه‌های سياست‌گذاری، برنامه‌ريزی، نظارت و ارزيابی را به عهده دارد.

  همچنين اخيراً دو وظيفه مهم ديگر يکی تهيه و تدوين توسعه علم و فناوری کشور که از سوی شورای معاونين محترم وزارت و ديگری مسئوليت کارگروه انتخاب روش علمی تعيين اولويتهای پژوهش و فناوری کشور از سوی شورای عالی علوم، تحقيقات و فناوری به عهده اين مرکز گذاشته شده است که هم‌اکنون با همفکری کليه دانشمندان و صاحب‌نظران عرصه علم و فناوری درحال انجام می‌باشد.