برنامه ریزی برای درس خواندن

برنامه ریزی برای درس خواندن

"سامانه صدای مشاور تحصیلی"

مشاوره دهنده تخصصی برنامه ریزی درسی

برای تماس با مشاورین ما تنها با تلفن ثابت و بدون گرفتن کد، با شماره  9099071613  تماس بگیرید.

تماس از 8 صبح تا 12 شب

حتی ایام تعطیل

برنامه ریزی برای درس خواندن

حتماً همه*ی شما به*خوبی اهمیت برنامه*ریزی را درک می*کنید و متوجه هستید که برای رسیدن به هدف مطلوب، داشتن برنامه*ای مناسب و البته پیش رفتن مطابق آن،* ضروری است؛ پس با گفتن اهمیت*های آن، سرتان را درد نمی*آورم. فقط همین*قدر بگویم که برنامه*ریزی مناسب، علاوه بر بالا بردن بازده*ی مطالعه و تمرکز، آرامش*تان را هم بیش*تر می*کند و بی*دقتی*تان را نیز کاهش می*دهد!
برنامه به 3 نوعِ بلند مدت، میان*مدت و کوتاه*مدت تقسیم می*شود. در این*جا بیش*تر می*خواهم راجع به برنامه*ی کوتاه*مدت (هفتگی) که البته تقریباً از روی برنامه*ی میان*مدت (آزمونی یا ماهانه) تعیین می*شود، صحبت کنم.
مراحل برنامه*ی هفتگی به شرح زیر می*باشد:
مرحله*ی اول: قبل از شروع برنامه*ریزی هفتگی،* لازم است میزان ساعتی را که قصد دارید و می*توانید در طول هفته مطالعه کنید، مشخص کنید. اگر توانایی شما مثلا 20 ساعت در هفته است برنامه*ی اولیه*ی هفتگی خود را نیز بر همین اساس تنظیم کنید؛ نه خیلی بیش*تر و نه کم*تر.
اگر عادت به زیاد خواندن ندارید، برنامه*ی خود را سنگین نچینید چون اگر هم بتوانید آن را اجرا کنید قطعاً در هفته*های بعد،* کم خواهید آورد؛ پس چه به*تر که آهسته و پیوسته پیش بروید و آرام*آرام ولی مداوم تلاش خود را متناسب با توانایی*هایتان افزایش دهید.
مرحله*ی دوم: بعد از مشخص کردن ساعت مطالعه، این میزان ساعت را با توجه به اهمیت درس*ها و ضعف و قوت*تان بین دروس خود تقسیم کنید؛ به*طور مثال اگر در گروهِ رشته*ی ریاضی*ـ*فیزیک هستید، چنان*چه در هفته، 35 ساعت مفید درس می*خوانید، می*توانید آن را به*صورت زیر تقسیم کنید:
دیفرانسیل و ریاضی پایه: 6 ساعت
هندسه*ی پایه و هندسه*ی تحلیلی: 3/5 ساعت
گسسته و جبر و احتمال: 3/5 ساعت
فیزیک: 6 ساعت
شیمی: 4/5 ساعت
ادبیات: 3/5 ساعت
عربی: 3 ساعت
دینی: 2/5 ساعت
زبان: 2/5 ساعت
البته حتما ضعف و قوت خود را در درس*های خاص در برنامه، مد نظر قرار دهید و این ساعت*ها را متناسب با توانایی*هایتان تغییر دهید مثلاً زبان را از دیفرانسیل بیش*تر مطالعه نکنید. در این مرحله حتماً کارهایی را که در طول هفته برای درس*های مختلف نیاز به انجام دارید مشخص کنید و طوری برنامه* بریزید که همه*ی آن*ها را بتوانید انجام دهید تا خیالتان راحت شود.
مرحله*ی سوم: بعد از مشخص کردن موارد و دروس مورد نیاز مطالعه در کل هفته، برنامه*ی تقریبی هر روز را نیز مشخص کنید. حتماً در یک روز تنوع مطالعاتی داشته باشید و این طور نباشد که مثلاً 4-5 ساعت پشت سر هم فقط یک درس خاص را مطالعه کنید.
حتماً مطالعه و زدن تست در هر درس (به*خصوص دروس اختصاصی) را حداقل بین 2 الی 3 روز در هفته پخش کنید زیرا این عمل موجب یادگیری مرحله به مرحله شده و به دنبال آن:
1) عمق یادگیری مطالب، لحظه به*لحظه افزایش می*یابد.
2) فراموشی مطالب کاهش پیدا می*کند.
3) باعث تثبیت یادگیری می*شود.

مرحله*ی پنجم: آخرین مرحله*ی برنامه*ریزی، در واقع بعد از اجرای برنامه است. در آخر هفته حتما بررسی کنید و ببینید چه*قدر به برنامه*ای که ابتدای هفته برای خود مشخص کردید نزدیک بودید؟ آیا واقعا برنامه مطابق توانایی*هایتان بود؟ بدین ترتیب با فهمیدن اشکالات برنامه*ی هفته*ی سپری*شده*، سعی کنید برنامه*ی هفته*ی بعد را به*تر و نزدیک*تر به توانایی*هایتان بریزید.
حتماً در طی این مرحله به چند نکته توجه کنید:
1) استراحت و خواب یکی از ضروریات سال کنکور است البته خواب و استراحت به*اندازه؛ حتماً بین ساعت*های مطالعه که حدود 60 الی 75 دقیقه*اند،* 10 الی 15 دقیقه استراحت قرار دهید چون این کار بازده و تمرکز شما را افزایش می*دهد. مطمئن باشید بدون استراحت بازده شما به*مرور زمان بسیار پایین خواهد آمد. در طول هفته نیز، یک نصفه روز (حدود 5 ساعت) را به*طور کامل به تفریح و استراحت اختصاص دهید. مطمئن باشید به نفع*تان خواهد بود.
2) شب*ها حتماً حداقل 6 ساعت بخوابید چون خواب کافی برای هوشیاری شما هنگام درس خواندن و تمرکز کردن لازم و ضروری است اگر هم خواستید می*توانید بعد از ظهر حدود 1 ساعت استراحت کنید.
3) *مهم*: حتماً در برنامه*ی هفتگی خود، تمامی دروس عمومی و اختصاصی را قرار دهید و تست و مطالعه باید توأماً در آن وجود داشته باشد و این طور نباشد که در طول هفته فقط مطالعه کنید یا فقط تست بزنید بلکه این دو مکمل هم*دیگر می*باشند.



برنامه*ی هفتگی

برنامه*ی هفتگی مناسب از لازمه*های خوبْ درس خواندن است. برای یك برنامه*ریزی مناسب به نكته*های زیر توجه كنید:
۱) آخر هفته، پیش*بینی برنامه*ی هفته*ی بعدی انجام شود:

من در سال كنكور هر جمعه حدود ۲، ۳ ساعت را به بررسی برنامه*ی هفته*ی قبل و پیش*بینی برنامه*ی هفته*ی بعد با ملاحظاتی كه در زیر به آن*ها اشاره خواهم كرد، اختصاص می*دادم كه واقعا صرف این مدت زمان لازم بود و به من كمك كرد.
۲) به هر درس با توجه به ضریب و جمعش در كنكور، در طی هفته زمان تعلق بگیرد:

به*طور مثال ضرایب درس*های رشته*ی ریاضی به نحو زیر است:
ادبیات ۴، عربی ۲، دین و زندگی ۳، زبان ۲، ریاضی ۱۲، فیزیك ۹ و شیمی ۶، كه روی هم ۳۸ می*شود.
مثلا اگر داوطلب رشته*ی ریاضی می*تواند ۳۸ ساعت درس بخواند، خوب است كه حدود ۹ ساعت از آن را به فیزیك اختصاص بدهد. (توضیحات بیش*تر در قسمت مقاله*ی كمیت مطالعه خواهد آمد.)
۳) هر درس با توجه به ضریب و حجمش بین ۲ الی ۴ روز در هفته پخش شود:

مثلا به*تر است درس فیزیك در ۴ روز مختلف پخش شود كه بیش*تر امكان مرور داشته باشیم.
۴) همه*ی درس*های عمومی و اختصاصی در طی هفته باید مطالعه شود:

* تذكر: حتی اگر یك هفته دبیر یك درس نیامد و درس جلو نرفت، شما حتما باید آن را مطالعه كنید و در برنامه بگذارید.
۵) به*تر است مطالعه*ی هر درس، در همان روز تدریس شده، شروع شود (مخصوصا ریاضیات و فیزیك).

* تذكر: این كار شدیداً به بازده و سرعت شما كمك می*كند. آن را از همان روز اول خیلی جدی بگیرید.
۶) در حد امكان تعداد تست*های قابل انجام در هر درس در طی هفته پیش*بینی شود:

تست*زنی یكی از كارهای ضروری در سال كنكور است كه بعدا در مقاله*های جداگانه راجع به آن توضیحات بیش*تری خواهیم داد. اما فعلا بدانید كه برای برنامه*ریزی هفتگی تا حد امكان تعداد تست را نیز باید مشخص كنید؛* مثلا بررسی كنید درس ۱ و ۲ی ادبیات كه این هفته قصد خواندن آن را دارید، چه*قدر تست دارند و سپس برای آن*ها برنامه*ریزی كنید. (توضیحات بیش*تر پیرامون تست*زنی در مقاله*ی جداگانه*ای خواهد آمد.)
۷) درس*هایی كه در روز بعد امتحان گرفته می*شود در شب امتحان به*صورت وقت*گیر مطالعه نكنید:

این كار منجر به نتیجه*ی كاذب می*شود. درصدِ پنجاهی كه بدون این كار گرفته شود نسبت به درصدِ هفتادی كه با مطالعه*ی شب امتحان به*دست می*آورید خیلی بیش*تر به نفعتان خواهد بود؛ البته توجه داشته باشید مرور سطحی درس*ها در شب امتحان ایرادی ندارد و مفید هم می*باشد.
* مطالعه*ی وقت*گیر در شب امتحان موجب از بین رفتن نظم برنامه*ریزی شما شده، باعث می*شود همیشه از برنامه*ی اصلی عقب باشید و فقط به دنبال امتحان*ها بروید و كیفیت*تان پایین بیاید.
۸) پیش*بینی برنامه*ی كاهشی، به*ترین نوع برنامه*ریزی است:


این روش ـ كه در مقاله*ای جداگانه توضیح داده خواهد شد ـ به*صورت خلاصه بدین نحو است كه پس از برنامه*ریزی اگر دیدید زمان لازم را ندارید، از تعداد تست*ها كم كنید و به هفته*ی بعد موكول كنید ولی هرگز از زمان مطالعه*ی خود كم نكنید.

۹) در صورت وجود وقت، روی درس*های پایه*ای كه دبیر فعلا تدریس نمی*كند برنامه*ای پیش*بینی شود:

پیش رفتن شما صرفا با مطالبی كه دبیر تدریس می*كند، باعث می*شود نتوانید نتیجه*ی خیلی خوبی بگیرید؛ هر چند لازم است اما كافی نیست. اگر دبیرتان از آن*هایی نیست كه در كنار تدریس، به شما بگوید فلان قسمت*های پایه را هم مطالعه كنید (مخصوصا درس*های عمومی)، شما حتما خودتان حدود یک سوم از برنامه*تان را به كارهای پایه و غیركلاسی اختصاص دهید؛ اما اگر دبیرتان با گرفتن آزمون یا هر نحو دیگر به شما می*گوید درس*های پایه را هم بخوانید، پیش رفتن با او كفایت می*كند.
كمیت مطالعه:

* مقدار مطالعه در هر برهه از سال و برای هر نوع دانش*آموز ـ به كلاس می*رود یا دائما در خانه است ـ متفاوت است؛ اما در این برهه*ی زمانی یعنی اوایل سال حتما همه باید موارد زیر را رعایت كنند:
۱) مقدار ساعت مطالعه در هفته:

به*طور كلی داوطلبی كه در طول هفته در كلاس*های بیرون شركت می*كند، در این برهه*ی زمانی باید حداقل ۴۰ ساعت مطالعه كنید و كسی كه اكثر روزها در خانه است، حداقل ۶۰ ساعت نیاز به مطالعه دارد.
۲) مقدار مطالعه*ی هر درس در هفته:

همان*طور كه در قسمت برنامه*ی هفتگی هم گفتم، هر درس با توجه به ضریب و حجمش باید مطالعه شود. به*طور مثال اگر داوطلب رشته*ی ریاضی، ۴۵ ساعت در هفته مطالعه می*كند باید حداقل ۶ ساعت دیفرانسیل بخواند و همین*طور سایر درس*ها. به*طور مثال اگر در نهایت ۴۰ ساعت شد، ۵ ساعت باقی*مانده را به تقویت درس*های ضعیف*ترش اختصاص بدهد.
* تذكر: هیچ درسی در هیچ هفته*ای نباید از قلم بیفتد.
۳) مقدار مطالعه در روزهای تعطیلی و عادی:

در روزهای تعطیل شما باید بتوانید بین ۱۰ الی ۱۲ ساعت مطالعه كنید و در روزهای عادی مثلا اگر ۱۴:۳۰ تعطیل می*شوید، بعد از ناهار، استراحت و رسیدن به خانه، ساعت ۱۷ شروع به مطالعه كنید و به این ترتیب بین ۵ الی ۶ ساعت درس بخوانید (۱۷ تا ۱۸:۱۵، ۱۸:۲۵ تا ۱۹:۴۰، ۱۹:۵۰ تا ۲۱:۰۵ و ۲۲ تا ۲۳:۳۰).
۴) ساعت شروع و پایان روزانه:

اگر تعطیل هستید حتما سعی كنید حدود ۸ صبح درس را شروع كنید و شب حدود ۲۳ یا ۲۳:۳۰ درس خواندن را تمام كنید. اگر تا ۲ی نیمه*شب درس*خواندنتان طول بكشد، هم بازدهی پایین می*آید و هم روز بعد سرحال نخواهید بود؛ حتی اگر خودتان هم متوجه نشوید چون خواب شب لازم است. پس طوری برنامه*ریزی كنید كه نهایتا ۲۳:۳۰ تمام شود. اگر هم از مدرسه آمده*اید، حدود ۲ تا ۲/۵ ساعت پس از اتمام مدرسه شروع به درس خواندن كنید.
۵) مقدار كسری درس*های ریاضیات، فیزیك،* شیمی و عمومی:

یک سوم از كل مطالعه*ی هفته باید به درس*های ریاضی اختصاص پیدا بكند (در رشته*ی ریاضی). یک سوم هم به مجموع فیزیك و شیمی اختصاص یابد و یک سوم آخر هم درس*های عمومی.
استراحت و تفریح:

افرادی كه بین ساعت*های مطالعه*شان استراحت می*كنند، در واقع به ذهنشان مهلت می*دهند كه اطلاعات ورودی را دسته*بندی كرده نظم و ترتیب بدهد و خیلی راحت*تر و سریع*تر مطالب را به*خاطر آورند؛ البته توجه كنید كه در سال كنكور حتی استراحت هم باید با محوریت كنكور باشد و باید آن را برنامه*ریزی كنید.
برای استراحت به موارد زیر توجه كنید:
۱) هر یك ساعت و ربع مطالعه، ۱۰ دقیقه استراحت:

*تذكر: ابتدای شروع واحدها و بعد از استراحت حتما حدود ۱۰ دقیقه را به مرور قسمت*های قبلی درسی كه قرار است در آن واحد بخوانید اختصاص دهید تا ذهنتان آرام*آرام آماده شود.
۲) نرمش كششی، ۲ بار در روز و هر بار یك ربع:

همان*طور كه صبح*ها هنگام خمیازه كشیدن دست*های خود را باز كرده و سرحال می*شوید، نرمش كششی در طول روز نیز باعث سرحالی شما می*شود؛ پس آن را جدی بگیرید تا بتوانید با روحیه*ی مضاعفی درس بخوانید.
۳) یك ساعت خواب سبك نیم*روزی بعد از اتمام كار مدرسه:

وقتی از مدرسه به خانه آمدید حدود ۱ ساعت (بیش*تر نشود) بخوابید (یك خواب سبك)؛ چون خواب عمیق موجب كسلی بیش*تر می*شود اما یك ساعت خواب، خستگی شما را برطرف می*كند.
۴) نیم روز تفریح در یكی از روزهای هفته:

من یادم هست معمولا یا پنج*شنبه بعداز ظهر یا جمعه بعداز ظهر را كامل تفریح می*كردم و كاری می*كردم كه موجب شادی و آرامشم بشود و از درس و كنكور فاصله بگیرم. این كار خیلی لازم است و انرژی هفته*ی بعد شما را تامین می*كند.
۵) پرهیز از ورزش سنگین و آسیب*زا در دوره*ی كنكور:

اانجام دادن ورزش*های سنگین هم شما را از نظر جسمانی خسته می*كند و هم ممكن است موجب آسیب*های شدید جسمانی و به دنبال آن چند روز دوری از درس شود؛ برای همین از آن*ها دوری كنید.
۶) محوریت كنكور در برنامه*ریزی برای استراحت و تفریح:

همان*طور كه در ابتدای این مقاله هم گفتم، استراحت و تفریح شما نیز باید با محوریت كنكور باشد؛ یعنی طوری استراحت كنید كه یادتان باشد مثلا ۱۰ دقیقه*ی دیگر باید می*روید و درس بخوانید. استراحت و تفریحات آرامش*بخش مفید خواهند بود.
۷) خواب به*موقع شبانه با مقدار كافی:

حتما حدود ۶ تا ۷ ساعت خواب در شبانه*روز برای شما لازم است. اگر بعداز ظهر هم ۱ ساعت می*خوابید،* می*توانید خواب شبانه را به حداقل ۶ ساعت كاهش دهید. اگر حتی دو، سه روز را با خواب حدود ۴ ساعت بگذرانید، بدانید سلامتی، تمركز و آمادگی ذهنی شما به خطر خواهد افتاد.
شرایط و مكان مناسب مطالعه:

كیفیت مطالعه، شرایط خاصی دارد كه سعی كردم در زیر آن*ها را توضیح دهم:
۱) شرایط ذهنی:

الف) ایجاد حال و هوای مطالعه:

قبل از آغاز مطالعه سعی كنید حال و هوای مطالعه*ی درس مورد نظر را در خود ایجاد كنید.
ب) اعتماد به یادگیری:

اگر با این ذهنیت مطالعه را شروع كنید كه «من این درس را یاد نمی*گیرم»، مطمئن باشید یاد نخواهید گرفت؛ پس حتما به یادگیری خود اعتماد داشته باشید.
ج) هدف*گذاری مطالعه:

حتما پیش از شروع واحد مطالعه، بدانید كه قرار است چه مبحثی از چه كتابی بخوانید و چه تست*هایی بزنید. این كار تمركز شما را به میزان قابل توجهی افزایش می*دهد.
۲) شرایط فیزیكی:

الف) حالت نشستن:

صندلی شما و حالت نشستن شما روی آن خیلی مهم است. حتما صاف بنشینید، روی كتاب خم نشوید و سعی كنید به صندلی تكیه دهید.
ب) فاصله*ی چشم تا كتاب:

فاصله*ی چشم تا كتاب باید حدود ۴۰ سانتی*متر باشد. لازم نیست با خط*كش اندازه بگیرید اما بدانید نه خیلی دور باشد و نه خیلی نزدیك.
ج) ایجاد فاصله*ی زمانی بین صرف غذا و شروع مطالعه:

سعی كنید حدود نیم ساعت پس از صرف غذا، مطالعه را شروع كنید تا سنگین نباشید.
د) دقت در انتخاب زمان مطالعه*ی هر درس:

سعی كنید درس*های تحلیلی را در همان ابتدای صبح كه سرحال هستید مطالعه كنید؛ البته می*توانید برای زنگ اول كه هنوز سرحال نشده*اید یكی از درس*های حفظی را قرار دهید اما به*طور كلی به*تر است درس*های حفظی قبل از خواب مطالعه شوند.

۳) شرایط محیط مطالعه:

الف) مكان مطالعه:

* تذكر (۱): مكان مطالعه باید دارای نور و تهویه*ی مناسب باشد.
* تذكر (۲): مكان مطالعه به*تر است ثابت و اختصاصی باشد. مثلا اگر هر روز نمی*توانید كتاب*خانه بروید، به*تر است جای مشخصی را برای مطالعه*ی خود در نظر بگیرید؛ البته برای عادت دادن خود به مطالعه، كتاب*خانه رفتن مفید خواهد بود.
* تذكر (۳): هر وسیله*ای كه كه حواس شما را پرت می*كند و یا شما را یاد خاطرات گذشته می*اندازد از روی میز بردارید و آن را طوری آماده كنید كه هیچ چیز تمركز شما را مخدوش نكند.
ب) پیش از مطالعه:

سعی كنید از شروع واحد مطالعه،* همه*ی وسایل مورد نیاز آن واحد از جمله كتاب، دفتر، مداد و پاك*كن را آماده كنید تا با تمركز بیش*تری شروع به مطالعه كنید.

مشاورین سامانه صدای مشاور تحصیلی مشاور و پاسخگوی مشکلات درسی  دانش اموزان  مقاطع مختلف تحصیلی می باشند