مطالعه در ایام نوروز برای کنکوریها

یکی از مهم‌ترین مشکلات کنکور، طولانی‌بودن مدت زمان آمادگی برای آن است که هم سبب خستگی و فرسایش می‌شود و هم فراموشی مطالب مطالعه شده‌ی قبلی، باعث ناراحتی و گاهی سر‌درگمی و یأس داوطلبان می‌شود. اگر‌چه فراموشی جزوی از خصیصه‌های انسان‌هاست اما قطعاً روش‌های مقابله با آن هم وجود دارد. اگر هم عده‌ای حضور ذهن خوب دارند یا مطالب را به نظر کم‌تر فراموش می‌کنند، بدون شک از همین‌روش‌های مقابله با فراموشی استفاده می‌کنند و به آن توجه دارند. مرور و تکرار درس‌ها، یکی از این راه‌حل‌هاست که باید جدی گرفته شود و برای کسب درصد‌های بهتر و نتایج مطلوب‌تر، بهتر است با دقت و برنامه‌ای منظم، آن را در دستور کار خود داشته باشید. در دوران تعطیلات عید هم یکی از مهم‌ترین و اثر‌بخش‌ترین فعالیت‌های داوطلبان کنکور، توجه به این شیوه‌ی مطالعه و پر‌رنگ‌تر کردن مرور‌ها و دوره‌هاست. اما ممکن است چند سؤال پیش بیاید:

پرسش اول این‌که آیا مرور و دوره‌کافی است و لازم نیست دوباره تمام مطالب خوانده شود؟ و آیا با مرور‌ها و تکرار های دائمی، سطح تسلط فرد در درس‌ها بالاتر می‌رود و ارتقاء درصد خواهیم داشت؟ شیوه‌و منابع این مرور و دوره چگونه خواهد بود؟

در جواب سؤال اول باید گفت که مسلماً اگر دانش‌آموز و داوطلب به راستی فرصت دوباره خواندن تمام مطالب را داشته باشد، قطعاً باید آموزش خود را کامل کند. اما دو مشکل برای این‌کار وجود دارد. اول این‌که، وقتی داوطلبی، مطلبی را به خوبی آموخته باشد، یادگیری دوباره‌ی آن، کاری بی‌فایده و خسته‌کننده خواهد بود و خواندن کامل دوباره‌ی مطلب، کمکی به پیشرفت فرد نخواهد کرد اما مرور و دوره‌ی مباحث مهم آن موضوع و تمرین و تکرار مطالب با تست و آزمون، قطعاً برای ذهن فرد جذاب‌تر و مؤثر‌تر خواهد بود. دومین مشکل دوباره‌خوانی، وقت قابل توجهی است که از داوطلب می‌گیرد و باز هم تکرار مطالب به تأخیر می‌افتد و دوباره‌چرخه‌ی فراموشی شروع می‌شود و هیچ‌گاه قابل رفع نیست. اما مرور و تکرار به خاطر وقت و زمان کم‌تری که از دانش‌آموزان می‌‌گیرد، باعث نزدیک‌تر شدن دوره‌ها شده و فراموشی را به حداقل می‌رساند. علاوه بر این‌که داوطلبانی که به دوره‌و مرور می‌پردازند، فرصت بیش‌تری برای تست‌زنی دارند و تسلط و سرعت‌عمل‌شان در هر مرحله بهتر از قبل می‌شود. 

جواب سؤال دوم این است که بله، با مرور و تکرار به دلیل توجه به مطالب مهم‌تر و ایجاد فرصت برای تست‌زنی و رفع‌اشکال، قطعاً افزایش سطح تسلط دانش‌آموز را در پی خواهد داشت. بنابراین هدف از مرور و دوره‌ی درس‌ها، ایجاد فرصت برای تست‌زنی بیش‌تر و توجه به مباحثی است که در آن‌ها ضعف مشخصی نمود دارد. در نهایت باید به شیوه‌و منابع دوره و مرور بپردازیم.

خلاصه‌ها:شکی نیست در اغلب درس‌ها وقتی داوطلبی خلاصه‌نویسی داشته باشد، صاحب اولین و مؤثر‌ترین منبع مرور و دوره خواهد بود. چرا که خلاصه‌ها شامل ساختار کلی درس، مطالب مهم و نکات اصلی موضوع خواهد بود و می‌تواند یادآور تمام مسائل مربوط به درس باشد.

حاشیه‌ نویسی‌ها:مطالبی هم که در کتاب‌ها و جزوه‌ها مشخص کرده‌اید (با خط‌کشی‌ها و ...) و نوشته‌ها و حاشیه‌نویسی‌های داخل این‌منابع می‌تواند کار مرور و دوره‌ی شما را سریع‌تر پیش ببرد. اگر چه در حین استفاده‌از این نوع نوشته‌ها، لازم است سرفصل‌های کلی درس دوره شود و سپس به نوشته‌ها مراجعه‌کنید.

دفتر ارزیابی آزمون:در مرحله‌‌ی بعد مرور می‌توان از نکات ویژه‌ای که پس از آزمون‌های کلاس یا آزمون‌های کلی گزینه‌ی دو و از پاسخ‌نامه‌ها‌آموخته‌اید، استفاده کرد. این نکات پس از مرور کلی درس می‌تواند به تشخیص نقاط ضعف و مباحثی که نیاز به تمرین و تکرار بیش‌تر دارد، کمک کند.

تست‌های غلط و نزده و علامت‌دار: در ادامه برای تکمیل نکات و موارد مهم آموزشی باید به کتاب‌های مختلفی که داشته‌اید و در طی سال آن‌ها را حل نکرده‌اید، سری بزنید و در بین تمرین‌ها و تست‌های مختلف آن‌ها، تست‌هایی که بار اول غلط زده‌اید یا نتوانسته‌اید پاسخ دهید، دوباره حل کنید. مطمئن باشید این‌کار سطح تسلط کنونی شما را نشان می‌دهد و اگر توانستید این سؤالات را حل کنید، مشکل چندانی ندارید. اما اگر سؤالاتی را همچنان غلط زدید یا نتوانستید پاسخ دهید، ابتدا با مراجعه به کتاب و جزوه‌ی آموزشی، مبحث مورد‌نظر را دوباره بخوانید و سپس در کتاب‌های تست به ازای هر سؤال غلط یا نزده، 5 تا 10 سؤال مشابه حل کنید و باز هم نکته‌ی سؤال را به خلاصه‌های خود بیفزایید تا در مرور‌های بعدی مشکل رفع شود. در ادامه لازم است به سراغ سؤالات آزمون‌های دبیران و آزمون‌های گزینه‌ی دو بروید و سعی کنید سؤالات مهم آن‌ها را دوباره حل کنید تا یادگیری و دوره‌ی شما کامل شود.

تست‌های جدید و کمی دشوار:اگر تمام این مراحل را طی کردید، اما همچنان فرصت قابل‌توجهی در اختیار دارید، می‌توانید تست‌های جدید و سطح بالاتر (کمی دشوار) را از بین کتاب‌ها و آزمون‌های مختلف انتخاب کرده و پاسخ دهید. اصولاً در درس‌هایی که داوطلب توانایی بهتری دارد، این شیوه‌، کارآیی بهتری خواهد داشت. البته باید تعداد این تست‌ها را معقول‌تعریف کنید تا به درس‌های دیگر لطمه‌ای وارد نشود. حالا اگر کسی در درسی خلاصه‌برداری و ارزیابی آزمون و ... ندارد، باید با در نظر گرفتن ساعت مطالعه‌ی معقول، اقدام به دوباره‌خوانی جزوه کند. اگر هم آموزش درسی به همراه تمرین و تست بیش‌تر بوده، می‌توان با حل نمونه‌سؤال‌های جزوه و مرور سریع توضیحات آن، حداقل زمان را برای خواندن دوباره‌ی جزوه صرف کرد. تأکید می‌کنم که اگر ساعت مطالعه‌برای این‌کار محدود و مشخص نباشد، مشکل همیشگی نمود خواهد داشت و داوطلب به بسیاری از درس‌ها نمی‌رسد و بد‌تر از آن، برای همان درس هم تست‌زنی چندانی نخواهد داشت و پیشرفتی در کار نخواهد داشت. امید است که با دوره‌های دقیق و جدی هم بر فراموشی غلبه کنید و هم رشد خوبی در درصد‌های تمام دروس ببینید.