چرا آموزش پیش از دبستان اهمیت دارد؟

چرا آموزش پیش از دبستان اهمیت دارد؟

براساس یافته های روان شناسی و علوم تربیتی، سال های پیش از دبستان در رشد و تربیت کودکان نقش اساسی و تعیین کننده ای دارد. در این دوران حساس و مهم، یادگیری کودکان عمیق تر، سریع تر و آسان تر انجام می شود. توانایی های آنان در جنبه های مختلف رشد شکوفا می شود و پایه های اصلی شخصیت آنها شکل می گیرد.
    
    
بر همین اساس بسیاری از پژوهشگران و سیاستگذاران امر آموزش، روی آموزش ها و آموزش مهارت های پیش دبستانی و دبستان تاکید دارند و از این بین تاکید ویژه آنها بر آموزش زبان (مادری) ریاضیات و مهارت های هوشی- هنری است. آنها معتقدند حذف آموزش مهارت هایی چون آواشناسی کلمات (که عامل مهمی جهت شناسایی درست حروف و درنتیجه کلمات است)، آموزش اطلاعات عمومی و زبان دوم و آموزش صحیح رفتارهای اجتماعی باعث دلزدگی از ورود به مدرسه و درنهایت افت شدید تحصیلی در میان دانش آموزان می شود. پژوهشگران معتقدند بروز ناهنجاری های رفتاری- آموزشی چون ناتوانی در درک مفاهیم آموزشی، بی قراری و شیطنت در کلاس، بیش فعالی، بی نظمی در انجام تکالیف یا رفتارهای شخصی، فرار از مدرسه، تکرار پایه آموزشی (مردود شدن) و هر نوع عدم تعادل رفتاری- آموزشی ناشی از غفلت در آموزش صحیح در پایه پیش دبستانی است. درحقیقت همه کودکان نیاز دارند تا پیش از ورود به مدرسه و یا بهتر بگویم ورود به اجتماع، آمادگی های لازم را کسب کرده و برای ورود به اجتماع حاضر شوند. مطالعات نشان می دهد سرمایه گذاری صحیح در آموزش پایه پیش دبستانی و انتخاب برنامه آموزشی با کیفیت بالا نه تنها باعث افزایش آمادگی و اشتیاق کودکان برای ورود به مدرسه و اجتماع می شود بلکه به صورت خاص، تاثیر بسیار مثبتی بر کودکان متعلق به خانواده های متوسط، متوسط کم درآمد، کم درآمد و یا کودکانی که والدین آنها تحصیلات مناسب و بالایی ندارند- منظور تحصیلات دانشگاهی است- خواهد داشت. مرکز بین المللی اهداف آموزشی آمریکا در آخرین نشست و بیانیه خود (در سال 2006 میلادی) شاخص هایی را به عنوان ضروری ترین نیازهای آموزشی کودکان پیش دبستانی به منظور آموزش بهتر به آنها و آماده کردن کودکان برای ورود به مدرسه به این شرح اعلام کرد:
    
    
    1- آموزش مهارت های فیزیکی- جسمانی برای ورود به مدرسه (نظافت شخصی، محافظت از خود و...)
    
    
    2- آمادگی عاطفی - اجتماعی
    
    
    3- استفاده از وسایل کمک آموزشی مناسب برای آموزش صحیح و عملی به کودکان
    
    
    4- آموزش زبان(زبان مادری و زبان دوم) با استفاده از بهترین شیوه آموزشی
    
    
    5- آموزش مهارت برقراری ارتباط با دیگران و ارتقای سطح توانایی های شناختی و اطلاعات عمومی کودکان شامل اطلاعات هنری، فرهنگی، علمی، اجتماعی و...
    
    
محمدحسین جوادی مدیرکل نشر کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی بیان کرد: 95 درصد کودکان زیر 6 سال کشورهای پیشرفته دنیا تحت پوشش خدمات آموزشی قبل از دبستان قرار دارند و در ژاپن 98 درصد و د ر ویتنام 50 درصد است در حالی که در ایران با تعداد 7 میلیون کودک تنها 7 درصد کودکان را شامل می شود. برای اهمیت جایگاه آموزش پیش از دبستان اظهارات مدیرکل دوره پیش دبستانی کافی است که فرمودند: آموزش پیش از دبستان، نرخ مردودی در پایه های مختلف تحصیلی دوره ابتدایی را کاهش داده است.
    
    
 شاید این طور به نظر برسد که فعالیت در مهدهای کودک به دلیل مواجهه با مخاطبین خردسال کار کوچکی باشد و این در حالی است که 75 درصد مغز کودک در 6 سال اول زندگی شکل گرفته و حدود 90 درصد توانایی های کودک در این دوران جهت می گیرد؛ بنابراین کوتاهی در تربیت کودکان در این دوره از زندگی، اثرات بسیار سوئی خواهد داشت. آموزش پیش از دبستان، غیرمستقیم و در تمام طول مدتی که کودک در مهد مشغول بازی است، صورت می گیرد بدون اینکه متوجه شود. بازی هایی مانند خاله بازی، ماشین بازی موجب می شود کودک این فرصت را بیابد که به درستی نحوه رفتار صحیح را بیاموزد. دعایی رئیس انجمن مدیران مهدهای کودک اظهار داشت: سنی که کودک نیاز به بازی موازی پیدا می کند یعنی پایان دو سالگی، سنی مناسب برای ورود به مهد است و از آ نجا که محیط خانه کاملا مناسب برای تجربه اندوزی نیست و مرتب <نکن گفتن های> بزرگ ترها بیشتر می شود، در مهدکودک مجهز، نبایدها به حداقل رسیده کودک بایدها را تجربه می کند. بنابراین ایجاد محیطی غنی و پربار همراه با کاربرد شیوه های آموزشی مناسب، رشد و پرورش کودکان را در این سال های پراهمیت تضمین می کند و دراین راه جهت آ موزش هدفمند کودکان پیش دبستانی وجود مربیانی آگاه و متعهد ضروری است. هدف از تربیت مربیان، آشنایی با اهداف برنامه ها و روش های مناسب برای رشد جسمی و حرکتی کودکان در سنین مختلف و آشنایی با روش های مناسب برای رشد اجتماعی - اخلاقی و مذهبی کودکان در سنین مختلف است. با توجه به اهمیت و ضرورت آموزش پیش از دبستان، مربیان این مقطع نیازمند اطلاعات و یافته های جدید کاربردی هستند تا با مجهز بودن به این مهارت ها بتوانند برخورد مناسب را با کودکان داشته باشند؛ در حالی که نبود معلم متخصص و آموزش دیده اساس معضلات این مراکز را در کشور ما تشکیل می دهد. مراکز آموزش پیش دبستانی ما، کمتر مربی آ موزش دیده و رسمی استخدام می کنند و به خصوص در مراکز ضمیمه، استخدام معلم آزاد متداول است که اغلب از صلاحیت آموزشی که اساس آن آموزش غیرمستقیم است، بی بهره اند. علاوه بر نبود آموزش های تخصصی به معلمان این مراکز با نگذراندن دوره تحصیلات دانشگاهی در این رابطه، آنان همچنان از آموزش حین خدمت نیز محرومند و همین، شکایت اغلب معلمان پیش دبستانی را برانگیخته است.برای پرورش مربیان متخصص و متعهد باید با برنامه های آموزشی، آنان را با مبانی و علوم پایه مرتبط با مرکز پیش دبستانی ، بهداشت جسم و روان و اصول تغذیه آشنا کرده و در جهت پرورش استعدادهای فردی و رشد روانی کودکان استفاده کنند. مربی باید با بازی های و سرگرمی های هدفدار برای پیشبرد اهداف تربیتی و برای شکل گیری شخصیت کودک آشنا شود و برای نحوه مدیریت و برنامه ریزی به نحو مطلوب از دانش خود استفاده کند.
    
    
بنا بر این پیشبرد اهداف و فعالیت های ذکر شده حمایت جدی و اراده بلند و قوی مسوولان امر را می طلبد تا با سعی و دقت تمام و با به کارگیری نیروهای متخصص و صرف هزینه بالا روی سرمایه های کوچک اما وزین و آینده ساز کشورمان، برای رسیدن به اهداف متعالی و پیشرفت روزافزون برنامه های کوتاه مدت و بلندمدت توسعه گام های بلند برداریم. زیرا طبق بررسی های جهانی یک دلار سرمایه گذاری برای کودکان، 7 دلار بازدهی در بزرگسالی در پی دارد و چنانچه سرمایه گذاری در این دوران صورت گیرد از صرف هزینه در زمینه کنترل آسیب ها و نوآسیب ها در سنین نوجوانی می کاهد.