نخاع چیست و در بدن ما چه نقشی ایفا میکند ؟

نخاع چیست و در بدن ما چه نقشی ایفا میکند ؟

عملکرد اصلی نخاع انتقال سیگنال‌های عصبی از قشر حرکتی به بدن و از فیبرهای عصبی وابران نورون‌های حسی، به قشر حسی مغز و همچنین مرکزی برای تبادل بسیاری از رفلکس‌ها است. نخاع قوس‌های رفلکسی فراوانی دارد که منجر به کنترل این واکنش‌ها می‌شوند. نخاع، محل نورون‌های بینابینی نخاعی است که مدارهای عصبی معروف به «مولدهای الگوی مرکزی» (Central Pattern Generators) را می‌سازند. این مدارها مسئول کنترل دستورهای حرکتی برای حرکات ریتمیک، مانند راه رفتن هستند.

نخاع چیست و در بدن ما چه نقشی ایفا میکند ؟

نخاع درون ستوان مهره ها از بصل النخاع تا كمر امتداد دارد.

نخاع مغز را به دستگاه عصبي محيطي متصل مي كند. همچنين نخاع مركز برخي از انعكاس هاي بدن است.

انعكاس ، پاسخ ناگهاني و غير ارادي ماهيچه ها در پاسخ به محرك هاست.

31 جفت عصب به نخاع متصل هستند.

هر عصب نخاعي يك ريشه ي پشتي و يك ريشه ي شكمي دارد.

ريشه هاي پشتي محتوي نورون هاي حسي اند كه اطلاعات را از گيرنده هاي حسي به دستگاه عصبي مركزي وارد مي كنند.

ريشه هاي شكمي محتوي نورون هاي حركتي اند كه پاسخ حركتي را از دستگاه عصبي مركزي به غده‌ها و ماهيچه ها ، منتقل مي كنند.

در برش عرضي نخاع دو بخش ديده مي شود 1- بخشي در وسط از جنس ماده ي خاكستري كه شامل جسم سلولي نورون هاست  و 2- بخشي از جنس ماده‌ي سفيد كه محتوي آكسون و دندريت نورون ها ايتو بخش خاكستري را در بر گرفته است.

در بخش خاكستري نخاع ، نورون هاي رابط وجود دارند كه باعث ارتباط نورون ها با يكديگر مي شوند.

مایع مغزی نخاعی چیست؟

مایع مغزی نخاعی یا CSF، شفاف و بی‌رنگ است و توسط شبکه کوروئید واقع در دو بطن جانبی و سقف بطن‌های سوم و چهارم تولید می‌شود. مقادیر کمی از آن نیز در سطوح اپاندیمی تمامی بطن‌ها و مقدار کمی هم از طریق فضاهای دور عروقی پیرامون عروق مغزی می‌آید. تولید مایع مغزی‌نخاعی روزانه به حدود ۵۰۰ میلی‌لیتر می‌رسد که در هر ساعت بین ۱۵۰ تا ۲۵۰ میلی‌لیتر از آن در بدن وجود دارد. این مایع نقش‌های متعددی را در حفاظت از مغز و نخاع ایفا می‌کند:

مانند یک بالشتک از انتقال ضربات به مغز و نخاع جلوگیری می‌کند.

مثل یک سد ایمونولوژیک مانع از ورود ارگانیسم‌های بیماری‌زا به مغز و نخاع می‌شود چون جریان این مایع به خون یک طرفه ‌است.

دفع مواد زاید: جریان یک طرفه مایع مغزی – نخاعی به خون، باعث تخلیه ترکیب‌های جانبی، داروها و دیگر مواد مضر از دستگاه عصبی مرکزی می‌شود.

تنظیم هموستاتیک: حتی تغییر جزئی در هومئوستازی عروق مغز و نخاع، باعث آسیب به سیستم عصبی خواهد شد. به طور مثال، غلظت بالای گلایسین، در کنترل دما و فشار خون اختلال ایجاد می‌کند. همچنین pH بالای مایع مغزی – نخاعی باعث سرگیجه شدید خواهد شد. مایع مغزی – نخاعی مانند یک بافر باعث حفظ هومئوستازی در اطراف مغز و  نخاع می‌شود.

انتقال هورمون‌ها: یکی از وظایف CSF انتقال هورمون‌ها به سیستم عصبی مرکزی است.

پیشگیری از ایسکمی: پیشگیری از ایسکمی مغزی با کاهش مقدار مایع مغزی – نخاعی در فضای داخل جمجمه انجام می‌شود که فشار داخل جمجمه‌ای را کاهش می‌دهد.